به ایضاح بعد از ابهام در غزلیات حافظ
کد مقاله : 1055-TARVIJ18 (R1)
نویسندگان
بهنوش رحیمی هرسینی *
دانشگاه
چکیده مقاله
تنها در تعداد کمی (حدود بیست بیت) از ابیات حافظ ایضاح بعد از ابهام به کار رفته است. حافظ در همین تعداد ابیات اندک هم در استفاده از صنعت ایضاح بعد از ابهام نوآوری هایی داشته است. در تعاریف منتقدین از این صنعت، امر مبهم مسندالیه محذوف است که در ایضاح و توضیح امر مبهم، مسندالیه به دنبال آن می آید؛ و یا عدد است که جمله ای به دنبال آن می‌آید و آن را تفسیر می‌کند؛ اما امر مبهم در ابیات حافظ به جز این موارد، می تواند اسم مبهم و یا ذهنیی باشد که در مصراع نخست می‌آید و در مصراع دوم شرح و ایضاح آن امر مبهم آورده میشود؛ و یا اینکه از ترکیب اضافی یا وصفی دو مفهوم، امری مبهم آفریده شود؛ و گاه معنای امر مبهم در مصراع نخست، متفاوت و یا متضاد توضیح آن در مصراع دوم است. در حقیقت امر آشکاری است که بعد از توضیح متفاوت با معنای متعارف آن، هاله ای از ابهام می‌پذیرد و تبدیل به یک نماد و یا امر مبهم میشود و از معنای متعارفش به کلی دور میشود.
کلیدواژه ها
ایضاح بعد از ابهام- نمادسازی- امر ذهنی- حافظ-امر عینی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر