نمودهای هنجارگریزی معنایی در شعر زلالی خوانساری
کد مقاله : 1085-TARVIJ18
نویسندگان
سمیّه مظهری صفات *1، مهین دخت فرخ نیا2، بهجت السادات حجازی3
1گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
2داشگاه شهید باهنر کرمان
3دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده مقاله
زمینه و هدف: در نظریۀ فرمالیسم وجه شعری بر اثر گریز از هنجار زبان برای اغراض هنری پدید می‌آید. از مهمترین این شیوه ها در زبان خودکار، هنجارگریزی معنایی است که با کاربرد صورت‌های خیالی و ایجاد روابط معنایی بدیع میان واژگان به دست می‌آید. در این میان سبک هندی به دلیل ویژگی‌هایی همچون دیریاب بودن، گریز از عادت‌زدگی و همچنین خلق تصویرهای شعری بدیع، آگاهانه و فراگیر از هنجارگریزی معنایی بهره برده است تا شاعران این سبک از جمله زلالی خوانساری از این طریق، سخن خود را برجسته و حسّ زیبایی‌شناسی مخاطب را اقناع کنند. بر این اساس، این پژوهش با هدف بررسی نمودهای هنجارگریزی معنایی در شعر زلالی خوانساری انجام شده است.
روش: ابتدا تمامی اشعار دیوان زلالی خوانساری بررسی گردید و ابیاتی که همسو با هنجارگریزی معنایی بود، با روش کتابخانه‌ای استخراج شدند. در گام بعد، با روش توصیف و تحلیل کیفی محتوای متن در سطح بیت، اصـلی‌تـرین نمودهای هنجارگریزی معنایی در شعر زلالی خوانساری بررسی و تشریح شدند.
یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد کـه زلالی خوانساری به عنوان شاعری هنجارگریز، برای رسیدن به معنای بیگانه، مضمون‌سازی و خلق تصاویر جدید در شعرش از این شگردها بهره جسته است: متناقض‌نمایی، حس‌آمیزی، جاندارانگاری، اسلوب معادله، فرانُمایی، مخالف‌خوانی، وابسته‌های خاص عددی و هنجارگریزی معنایی از طریق ترکیبات خاص. از میان این شگردها، نمود این هنجارگریزی در شعر وی، بیشتر، از طریق تصاویر پارادوکسی و ترکیبات خاص است.
نتیجه: زلالی‌خوانساری از شیوه‌های متنوع هنجارگریزی معنایی در شعر خود به طور گسنرده بهره برده است.
کلیدواژه ها
سبک هندی، فرمالیسم، هنجارگریزی معنایی، مضمون‌سازی، برجسته‌سازی، زلالی خوانساری
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر