تحلیل و بررسی مثل در شعر سید اسماعیل بلخی
کد مقاله : 1096-TARVIJ18 (R1)
نویسندگان
سید عوض علی کاظمی *
دانشگاه دولتی وزارت علوم
چکیده مقاله
مثل و مثل‌نگاری از ژانرهای مهم ادبیات شفاهی ملت‌هاست که از سال‌ها به این طرف در جهان غرب و کشورهای همانند روسیه از سوی محققان مورد توجه جدی قرار گرفته و امثال رایج و سایر را ضبط نموده‌اند؛ علاوه‌بر ضبط امثال غیرمکتوب به سراغ متون ادبی نیز رفته‌اند تا دریابند که شاعران و نویسندگان از منابع فولکلوریک بویژه مثل چه قدر بهره‌ه‌گرفته‌اند، یا گفته‌های آنان در اثر کثرت استعمال خود به مثل مبدل گردیده است. بررسی نشان می‌دهد که در سده‌های اخیر به پیروی از تلاش‌های جهانی، توسط محققان در کشورهای فارسی‌زبان بویژه ایران نیز کارهای نسبتاً خوب انجام شده و متون منظوم و منثور با این رویکرد مورد بررسی قرار گرفته است، ولی متأسفانه در افغانستان به ارزش‌های فولکلوریک در مجموع و به طور اخص متون مکتوب کمتر اهمیت داده شده، هنوز جای کارهای تحقیقی خالی است.
دراین نوشته که با روش تحلیلی و توصیفی از منابع کتابخانه‌ای تهیه شده به بررسی و تحلیل مثل در شعر سید اسماعیل بلخی، شاعر مبارز و انقلابی اختصاص یافته است، بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که شاعر از ده‌ها مثل در راستای تأثیرگذاری نقدهای اجتماعی و سیاسی‌ خویش بهرۀ کافی برده و مثل‌های مشهوررا انتخاب کرده است؛ چون اکثر مخاطبان شاعر را مردم عادی تشکیل می‌داد تا بر ضد حکومتدارانی بشورند که مصداق بارز« روز ملنگ و شب پلنگ» ویا « بز در غم جان و قصاب در غم پی»اند، بنابراین در نخست مثل‌ها را بیروند کشیده و بعد براساس منابع مکتوب و فرهنگ شفاهی تحلیل گردیده است.
کلیدواژه ها
مثل، سید اسماعیل بلخی، شعر انقلابی افغانستان.
وضعیت: پذیرفته شده