| تغییر مقوله و نقش دستوری کلمات در زبان فارسی |
| کد مقاله : 1139-TARVIJ18 (R1) |
| نویسندگان |
|
بهرام شعبانی * استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه جهرم، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، ایران. |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای به بررسی و تحلیل تغییر مقوله و نقش دستوری کلمات در زبان فارسی پرداخته است. تغییر مقوله، فرایندی درون‌زبانی است که به شیوه‌های افزودن وند اشتقاقی به یک کلمه، کاربرد یک مقولۀ دستوری به جای مقولۀ دستوری دیگر و به‌کارگیری کلمات در نقش‌های دستوری دیگر پدید می‌آید. موضوع این تحقیق با تأکید بر شیوه‌های دوم و سوم و بر مبنای انواع هفتگانه و نقش‌های سیزده‌گانۀ کلمات در زبان فارسی و نیز با استناد به معنا و کارکرد ویژۀ هر کلمه در جمله، بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که تغییر مقوله در فعل، اسم و صفتْ نسبتاً زیاد، در ضمیر و حرفْ نسبتاً کم و در قید و صوت (شبه‌جمله) بسیار کم روی داده است. همچنین تغییر مقوله در اثر کاربرد نوعی کلمه به جای نوع دیگر؛ چون تغییر مقولۀ فعل به اسم و صفت، صفت به اسم و صوت، اسم به صفت، اسم به صوت و حرف، قید مختص به صوت و ضمیر به قید مختص، بسیار بیش‌تر و فراگیر‌تر از تغییر مقوله در اثر کاربرد یک نقش دستوری در نقش‌های دستوری دیگر؛ مثل کاربرد فعل در نقش صفت، صورت گرفته‌است. |
| کلیدواژه ها |
| تغییر مقوله، زبان فارسی، کلمه، نقش. |
| وضعیت: پذیرفته شده |
